Wat is niet-aangeboren hersenletsel (NAH)?

Als je te maken krijgt met hersenletsel, hebben jij en de mensen om je heen vaak veel vragen. Wat betekent het precies voor jou en je leven? In hoeverre gaan er dingen veranderen? Wat kan nog wel en wat niet? Op deze pagina vind je algemene informatie over niet-aangeboren hersenletsel.

Wat is niet-aangeboren hersenletsel precies?

Niet-aangeboren hersenletsel (afkorting NAH) is een verzamelnaam voor iedere vorm van schade aan de hersenen die is ontstaan na de geboorte.

Opvallend is het vaak duidelijke verschil tussen de situatie vóór het hersenletsel en de situatie ná het hersenletsel. Alles wat vanzelfsprekend was, is dat nu misschien niet meer.

Er zijn twee soorten NAH:

• Traumatisch: door een oorzaak van buitenaf
• Niet-traumatisch: door een aandoening of proces in het lichaam

Oorzaken NAH

Niet-aangeboren hersenletsel kan op verschillende manieren ontstaan.

• Traumatisch hersenletsel ontstaat door een oorzaak van buitenaf, bijvoorbeeld een klap op het hoofd, zuurstofgebrek of een val.
• Niet-traumatisch hersenletsel ontstaat bijvoorbeeld door ziekte, zoals een tumor of Parkinson. Of een herseninfarct, waarbij er een bloedvat knapt in de hersenen, of een beroerte.

Symptomen NAH

Soms heb je niet direct in de gaten dat er een probleem is. De onzichtbare symptomen van niet-aangeboren hersenletsel zijn vaak niet zo duidelijk. Er zijn een aantal dingen waar je op kunt letten. Dit zijn de belangrijkste:

• Een duidelijk moment vóór en na

Denk je vaak dingen als ‘Sinds het ongeval is alles anders’? Als er na een ongeluk of ziekte iets verandert in hoe je bent en wat je kunt, kan dat wijzen op hersenletsel.

• Vaak somber en moe

Chronische vermoeidheid en depressieve gevoelens wijzen mogelijk op niet-aangeboren hersenletsel.

• Moeite met communiceren en taal

Praten en het begrijpen van taal is moeilijker geworden. Soms kom je niet meer op de juiste woorden. Afasie (een taalstoornis) kan een symptoom zijn van hersenletsel.

• Geheugenproblemen

Opvallende vergeetachtigheid, moeite met concentreren en plannen.

• Vastlopen in bekende, of juist nieuwe situaties

Een ander symptoom dat mogelijk wijst op hersenletsel is dat dingen die voorheen ‘vanzelf’ gingen, zoals studie of werk, opeens niet meer lukken.

• Overprikkeling en stemmingswisselingen

Zintuigelijke waarnemingen komen anders of harder binnen. Soms word je sneller boos en/of agressief.

• Neemt minder of geen initiatief meer

Een symptoom van hersenletsel is ook dat iemand minder initiatief neemt, lusteloos en is, onverschillig is, en gebrek aan emotie en motivatie toont. Op deze pagina lees je meer over de symptomen van niet-aangeboren hersenletsel.

Gevolgen NAH

Elke vorm van niet-aangeboren hersenletsel heeft zijn eigen gevolgen. Toch zie je vaak overeenkomsten in de klachten die mensen hebben. De gevolgen van NAH na een ongeluk kunnen bijvoorbeeld erg lijken op de gevolgen van NAH na een hersenbloeding.

Niet-aangeboren hersenletsel kan leiden tot beperkingen in het dagelijks functioneren en verminderde zelfredzaamheid, blijvende stoornissen en beperkingen.

Mogelijke gevolgen:

• Meer vermoeidheid, zowel mentaal als fysiek
• Fysieke gevolgen, zoals verlamming
• Cognitieve gevolgen, dit zijn gevolgen die te maken hebben met het verwerken van informatie
• Communicatieve gevolgen, zoals stoornissen in spraak en taal

De lichamelijke en geestelijke langetermijneffecten van NAH zijn moeilijk te voorspellen. Ze zijn voor elke persoon anders. Lees er meer over op de pagina ‘Wat zijn de gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel?’.

Mogelijke veranderingen:

• Meer afhankelijk van anderen
• Andere woonsituatie
• Andere werksituatie
• Andere sociale activiteiten
• Kleinere wereld
• Gedrags- en karakterveranderingen
• Problemen in relaties

Behandeling NAH

De gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel kunnen groot zijn. Behandeling en begeleiding helpen je om uiteindelijk weer zo zelfstandig mogelijk mee te doen aan de maatschappij.

In de behandeling van hersenletsel onderscheiden we 3 fasen:

• De acute fase die vaak in het ziekenhuis plaatsvindt en waarin de plaats en ernst van de letselschade wordt onderzocht.
• De herstelfase, waarin de patiënt fysiek herstelt en zo zelfredzaam wordt als mogelijk is.
• De participatiefase (chronische fase). In deze fase ervaar je als patiënt of naaste de gevolgen van het hersenletsel op je dagelijks leven. Om hiermee om te leren gaan, biedt InteraktContour het behandelprogramma Hersenz aan. Lees er meer over op de pagina ‘Behandeling’.

Heb ik een probleem dan?

Iemand die te maken heeft met de gevolgen van hersenletsel beseft niet altijd dat er wat veranderd is. Maar de mensen om hem heen wel.

Het boekje ‘Heb ik een probleem dan?’ kan jou en je naasten inzicht geven in de gevolgen van hersenletsel en manieren om daar mee om te gaan. Dit boekje is te bestellen en kost € 19,95 excl. verzendkosten. Je bestelt het via info@interaktcontour.nl.