Hoe ga je om met verandering na hersenletsel?

Bij hersenletsel komt na de acute fase en de herstelfase de chronische fase. Dan ben je meestal weer thuis en merken jij en de mensen om je heen wat er veranderd is. Er zijn verschillende soorten veranderingen die je een plek moet geven of waar je mee om moet leren gaan. De belangrijkste zijn:

• Veranderingen in je gedrag
• Veranderingen in wat je kunt
• Veranderingen in je situatie

Veranderingen in je gedrag

Je hersenen bepalen voor een deel je karakter en je gedrag. Als je hersenletsel oploopt, kan dit ervoor zorgen dat je gedrag verandert. Als direct gevolg van het hersenletsel zelf, of als indirect gevolg doordat het een reactie is op het letsel en/of de nieuwe situatie.

Wat er verandert in het gedrag is voor iedereen anders. De een wordt passief, de ander juist ongeremd. Dit hangt ook af van de plaats en de ernst van het letsel, je leeftijd en je levensstijl. Overigens hoeven de veranderingen niet altijd negatief te zijn.

Sneller overprikkeld of geïrriteerd

Wat kun je ertegen doen: probeer om minder prikkels te krijgen en zorg dat je voldoende rustmomenten hebt tussendoor.

Somber zijn, depressie

Hoe moeilijk het is ook is, zorg dat je beweging in beweging blijft als je last hebt van somberheid of depressieve klachten. Ga bijvoorbeeld wandelen of fietsen als dit nog lukt. Blijf daarnaast ook in contact met anderen en zorg dat je zoveel mogelijk ritme hebt in je dagen en weken.

Ongeremd of onaangepast gedrag

Misschien vertelt iemand je dat je ongeremd gedrag vertoont, of merk je dit zelf op. Bijvoorbeeld dat je geen controle hebt over lachen of huilen. Het kan ook zijn dat je je in sociale situaties ongepast gedraagt, bijvoorbeeld door te seksueel of agressief te zijn. Het kan helpen als je zorgt dat je op zo’n moment afgeleid wordt.

Je hebt het vaker mis

Je begrijpt dingen vaker verkeerd of helemaal niet, kunt niet meer zo goed kiezen of voelt sfeer niet goed aan. Je kunt anderen vragen om je te helpen als je doorhebt dat je het zelf niet meer weet.

Behandeling

De oorzaak van de veranderingen in je gedrag na niet-aangeboren hersenletsel is vaak blijvend. Je kunt wel leren leven met de veranderingen. InteraktContour biedt hiervoor het behandelprogramma Hersenz. Hiermee leren jij en je naasten omgaan met verandering na hersenletsel.

Veranderingen in wat je kunt

Autorijden en vervoer

Na een beroerte of een CVA mag je in ieder geval tijdelijk niet autorijden. Maar ook voor andere oorzaken van hersenletsel geldt dat je misschien tijdelijk of voor altijd geen auto meer kunt besturen. Omdat je niet meer zo goed ziet, (gedeeltelijk) verlamd bent, je reactievermogen vertraagd is of omdat je je niet zo goed kunt concentreren.

Werken

Als je hersenletsel hebt en je wilt weer aan het werk, moet je eerst gekeurd worden. Soms kun je terug naar je oude werk, maar niet altijd. Dan kun je ander werk gaan doen. Het kan ook zijn dat werken helemaal niet meer lukt. Dan heb je opeens veel vrije tijd om te vullen. Dagbesteding buitenshuis biedt je dan een nieuwe structuur en invulling van je dag.

Veranderingen in je situatie

Naast je gedrag en de dingen die je nog wel of niet kan, kunnen ook dingen om je heen anders zijn of worden.

Relaties

Hersenletsel treft niet alleen jou, maar ook de mensen om je heen. Ook hun leven verandert en dus je relatie met hen. Dat geldt vooral de relatie met je partner, met gezinsleden of met naasten. Vooral wanneer je weer thuis bent, worden de veranderingen voor jullie duidelijk. Hebben jullie hulp nodig bij het vinden van jullie weg in de nieuwe situatie? Neem contact met ons op, dan kijken we hoe we jullie kunnen helpen.

Aangepast wonen

Als je weer thuis gaat wonen na hersenletsel, kan het zijn dat je woning aangepast moet worden. Of je hebt bepaalde hulpmiddelen nodig in het dagelijks leven. Wil je hier informatie over? Je gemeente kan je verder helpen. En wij natuurlijk ook. Ook als je helemaal niet meer thuis kunt wonen, kunnen wij je helpen. Lees over wonen met zorg.

Zorg

Het kan zijn dat je ook na je herstelfase zorg nodig hebt. Denk bijvoorbeeld aan hulp bi je persoonlijke verzorging, hulp in het huishouden of begeleiding in je dagelijks leven, zoals bij je financiën of je administratie.