Wat zijn de symptomen van niet-aangeboren hersenletsel?

Ruim één op de vier Nederlanders krijgt te maken met de gevolgen van hersenletsel en ongeveer 600.000 mensen in Nederland hebben een bepaalde vorm van hersenletsel. Hier komen ieder jaar 135.000 mensen bij. 11.000 mensen ervaren ernstige gevolgen.

Niet-aangeboren hersenletsel kan ontstaan door:

• Een oorzaak van buitenaf. Dat noemen we traumatisch hersenletsel. Hierbij is er ook nog onderscheid tussen traumatisch hersenletsel zonder en met schedelletsel.
• Een proces in het lichaam, zoals ziekte of een beroerte.

Hoe herken je de symptomen van niet- aangeboren hersenletsel?

Bepaalde klachten komen zowel bij traumatisch als niet-traumatisch hersenletsel voor. Bij traumatisch hersenletsel - bijvoorbeeld een klap tegen het hoofd - zijn er vrijwel onmiddellijk bepaalde symptomen of tekenen waar je op kunt letten.

Direct merkbare symptomen na hersenletsel

Direct na een trauma kunnen er (lichamelijke) klachten ontstaan, zoals:

• Bewusteloosheid
• Verwardheid
• Geheugenverlies (posttraumatische amnesie: PTA)
• Hoofdpijn
• Misselijkheid of braken
• Sufheid
• Duizeligheid
• Verlamming

Minder opvallende symptomen na hersenletsel

In het geval van niet-traumatisch hersenletsel, zoals een tumor of ziekte, worden symptomen vaak langzamer duidelijk. Meestal komt het hersenletsel dan door klachten aan het licht.

Het kan ook zijn dat een ouder hersenletsel onopgemerkt is gebleven omdat het trauma niet zo groot leek. Je weet dan bijvoorbeeld pas weer dat je een tijdje terug een klap tegen je hoofd hebt gehad, als iemand ernaar vraagt.

Andere symptomen worden pas merkbaar als je weer thuis bent en probeert je leven weer op te pakken. Dan gaat het vaak om de onzichtbare gevolgen of symptomen van niet-aangeboren hersenletsel. Bekijk ook deze kaart waarop in het kort staat uitgelegd hoe je hersenletsel herkent.

Checklist symptomen niet-aangeboren hersenletsel

De symptomen van NAH kunnen veranderingen geven in bewegen, denken, emotie, gedrag of persoonlijkheid. Vaak heb je ook meerdere symptomen van hersenletsel tegelijkertijd.

Je hebt dan mogelijk wel het idee dat er iets mis is met je, maar je weet niet goed wat of waarom. Of mensen in je omgeving zeggen tegen je dat je je anders gedraagt, terwijl je dat zelf niet doorhebt. Dit zijn allemaal dingen die op hersenletsel wijzen.

Heb je zonder aanwijsbare reden of juist na bijvoorbeeld een klap op je hoofd een of meer van de volgende klachten? Ga dan naar je huisarts.

• Moeite met je geheugen, vergeetachtigheid
• Moeite met praten of het begrijpen van taal
• Emotioneler dan voorheen
• Gemakkelijk overprikkeld
• Snel geïrriteerd
• Problemen met plannen
• Concentratieproblemen
• Problemen met waarnemen
• Vermoeidheid
• Hoofdpijn
• Gevoelens van somberheid

Tips voor het omgaan met de symptomen van hersenletsel

Omgaan met hersenletsel is vaak erg wennen. Van de eerste symptomen waar je mee te maken krijgt, tot de eventuele langetermijngevolgen. Deze tips kunnen je helpen:

• Neem niet-aangeboren hersenletsel serieus en denk niet te licht over de gevolgen.
• Merk je dat het niet lekker gaat en kom je er zelf niet uit? Vraag om hulp.
• Vertel je omgeving over je hersenletsel en wat de gevolgen zijn.
• Neem voldoende tijd om te herstellen.
• Pak je leven daarna langzaam weer op.
• Pas je activiteiten en je tempo aan en neem vaker rust.
• Maak tijd voor ontspanning en activiteiten buiten de deur.
• Zoek contact met lotgenoten.

Meer weten?

De uiteindelijke gevolgen van NAH verschillen van persoon tot persoon. Ze hangen ook af van de plaats van het letsel in de hersenen, hoe ernstig de schade is en hoe oud je was toen het letsel ontstond.

Lees meer over de gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel.